Một trong những từ ngữ được người dân Nghệ An, Hà Tĩnh sử dụng nhiều nhất chính là khu mấn và trốc tru. Nghe có vẻ lạ đúng không nào? Vậy, khu mấn là gì? Trốc tru là gì? Cùng pgdxuyenmoc tìm hiểu nhé!
Mục Lục Bài Viết
1. Khu mấn là gì?
Khi nhắc đến từ “khu mấn,” người ta thường nghĩ rằng đó là tên của một loại trái cây, nhưng thực tế không phải vậy. Từ “khu” ở đây có thể hiểu là phần đáy, trong khi “mấn” có thể hiểu là chiếc váy.
Định nghĩa khu mấn là gì?
Trong những năm 60 và 70 của thế kỷ XX, tại các vùng Nghệ An và Hà Tĩnh, quần áo của người lao động thường bị bẩn ở phần đáy, do họ thường phải ngồi xuống trực tiếp trên mặt đất trong quá trình làm việc.
Dần dà, phần váy này sẽ bị bẩn và mất màu so với phần còn lại, và bị dơ bẩn. Vì công việc của họ đặc thù như vậy, họ không quá quan tâm đến chi tiết này và thường chỉ sau khi hoàn thành công việc, họ mới nhận ra rằng phần đáy quần áo trở nên bẩn thỉu hơn.
“Khu mấn” ở đây cũng chính là cách người dân sử dụng để chỉ những phần đáy quần áo xấu, bẩn không được sạch sẽ.
ĐỊnh nghĩa khu mấn là gì?
Từ “khu mấn” thường được người dân sử dụng để chỉ những vật phẩm không đẹp, không hấp dẫn trong mắt họ. Ý nghĩa của “khu mấn” có thể thay đổi tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể. Dưới đây là một số ví dụ:
Ví dụ 1: Vy hỏi: “Bạn thấy cái áo này chất không không?” và Anh trả lời: “Như cái khu mấn.” Trong trường hợp này, ý của Anh là chiếc váy không đẹp.
Ví dụ 2: Chị A nói: “Nghe đồn gia đình mày tài phiệt đúng không?” và Anh B đáp: “Có cái khu mấn ấy.” Ở đây, từ “khu mấn” cũng được sử dụng để chỉ sự nghèo hoặc thiếu thốn trong một khía cạnh nào đó.
Như vậy, từ “khu mấn” đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân Nghệ An từ xưa đến nay. Nó không chỉ được sử dụng để chỉ phần đáy bẩn của váy mà còn ám chỉ những thứ không đẹp, không hấp dẫn, hoặc thiếu thốn trong một tình huống cụ thể. Ý nghĩa của từ này sẽ thay đổi tùy theo ngữ cảnh mà người nói sử dụng.
2. Trốc tru là gì?
Hiện nay, các từ ngữ địa phương hoặc có tính chất đặc trưng của từng vùng miền đang thu hút sự quan tâm của nhiều thanh niên, bởi vẻ độc đáo và sự đa dạng trong ngôn ngữ này.
“Trốc tru” là một từ lóng đặc biệt từ vùng Nghệ An, được nhiều thanh niên biết đến. Đây là một từ ghép gồm hai thành phần đơn mang ý nghĩa ẩn dụ.
Khái niệm Trốc tru là gì?
“Trốc” thường được dùng để chỉ phần đầu, còn “tru” là cách người dân địa phương thường gọi con trâu. Vì vậy, “trốc tru” ám chỉ phần đầu của con trâu. Tuy nhiên, từ này không phải lúc nào cũng mang ý nghĩa tiêu cực hoặc chỉ trích.
Thay vào đó, “trốc tru” thường được sử dụng trong bối cảnh trêu đùa, không mang tính chất chỉ trích cứng rắn.
“Trốc tru” là một từ ngữ phổ biến tại Nghệ An, được hiểu và sử dụng rộng rãi trong tất cả các tầng lớp xã hội, do đó nhiều người hiện nay đã biết đến nó.
Khái niệm Trốc tru là gì?
Ví dụ về cách sử dụng “trốc tru” trong các câu nói bao gồm:
“Mày là đồ trốc tru”
“Haha, hắn là thằng trốc tru đó.”
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, từ “trốc” không nhất thiết phải liên quan đến phần đầu. Ví dụ, trong từ “trốc cúi,” “trốc” có thể ám chỉ đầu gối chứ không phải phần đầu của cơ thể.
Những từ ngữ độc đáo và đặc trưng của vùng miền không chỉ giúp bảo tồn văn hóa địa phương mà còn thúc đẩy sự đa dạng và phong phú của ngôn ngữ Việt Nam.
3. Gợi ý một số từ ngữ được người dân miền Tây sử dụng phổ biến
Ngoài những từ ngữ độc đáo như “trốc tru” và “khu mấn,” người dân Nghệ An còn sử dụng một loạt các từ ngữ địa phương khác đầy sáng tạo và phong phú trong cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một danh sách một số từ ngữ này:
“Tau” – Được sử dụng để thay thế cho “tôi” hoặc “mình.”
“Mi” – Tương đương với “cậu” hoặc “mày.”
“Hẫn” – Sử dụng thay cho “hắn” hoặc “nó.”
“Choa” – Để chỉ “chúng tôi.”
“Lũ bây, bọn bây” – Người dùng để đề cập đến bạn bè hoặc đồng nghiệp.
“Ngần” – Có nghĩa là “ngốc.”
“Cái chủn” hoặc “cái chủi” – Đề cập đến “cái chổi.”
“Cái đọt” – Dùng để chỉ “cái bát.”
“Chưởi” – Tương đương với “chửi.”
“Đàng” – Thay thế cho “đường.”
“Cấy nớ” – Tương đương với “cái đó” hoặc “cái kia.”
“Cấy” – Được sử dụng để chỉ “cái.”
“Nác” – Tương đương với “nước.”
“Gưởi” – Thay cho “gửi.”
“Bổ” – Để chỉ “ngã.”
“Mần” – Sử dụng thay cho “làm.”
“Trắp vả” – Được sử dụng để chỉ “đùi.”
“Cái vung/vàng” – Dùng để chỉ “nắp nồi.”
“Con tru” – Tương đương với “con trâu.”
“Chi rứa hầy” – Để thay thế cho “cái gì đó.”
“Cái cươi” – Sử dụng để chỉ “cái sân.”
“Trù” – Để chỉ “trầu.”
“Mần” – Sử dụng để thay cho “làm.”
“Hun” – Tương đương với “hôn.”
“Đọt” – Được sử dụng để chỉ “cái bát.”
Gợi ý một số từ ngữ địa phương khác
Các ví dụ sau đây minh họa cách người dân Nghệ An sử dụng những từ ngữ địa phương trong giao tiếp hàng ngày:
-
Ví dụ 1:
“Thời gian gần đây, tau gặp chuyện gì đó?”
“Bữa qua tau đi ra sân, vấp phải cái cục đá rồi bị bổ trợt trúc cúi nốt.”
-
Ví dụ 2:
“Răng khi tui bác nói xuống nhà tui uống nác chè mà nỏ xuống?”
“Xin lỗi, o mi chơ khi tui tui cũng định xuống rồi chơ mà đau 2 cấy trúc cúi quá nên nỏ đi được.”
-
Ví dụ 3:
“Cái gầu thì bảo cái đài, ra sân thì bảo ra ngoài cái cươi, chộ tức là thấy mình ơi… Trụng là nhúng đấy đừng cười nghe em. Thích chi thì bảo là sèm, nghe ai bảo đọi thì mang bát vào. Cá quả lại gọi cá tràu, vo trốc là bảo gội đầu đấy em… Nghe em giọng Bắc êm êm, bà con hàng xóm đến xem chật nhà.
Răng chưa sang nhởi nhà choa, bà o đạ nhốt con ga trong truồng. Em cười bối rối mà thương, thương em một lại trăm đường thương quê. Gió Lào thổi rạc bờ tre, chỉ nghe giọng nói đã nghe nhọc nhằn. Chắt từ đá sỏi đất cằn, nên yêu thương mới sâu đằm đó em.”
Ngôn ngữ địa phương là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam và thể hiện sự đa dạng và độc đáo của ngôn ngữ trong cả nước.
Phía trên là những chia sẻ của pgdxuyenmoc về khu mấn là gì, trốc tru là gì. Hy vọng qua bài viết này, mọi người đã hiểu rõ hơn về nghĩa hai từ “độc lạ” ấy. Chúc các bạn một ngày tốt lành.