Thế giới bóng đá mang trong mình vẻ đẹp riêng, vẻ đẹp của những điệu samba tuyệt vời hay những điệu tango quyến rũ. Trong những năm 80 của thế kỷ trước, bóng đá thế giới đã sản sinh ra rất nhiều tài năng vĩ đại, những người đã khẳng định được vị thế của mình trên sân cỏ. Bạn đã từng nghe đến những vị trí như Lebo của Franz Beckenbauer lừng danh hay Trequartista, Regista. Và một trong những vị trí nổi tiếng nhất trong bóng đá chính là Fantasista, một thuật ngữ dùng để chỉ những cầu thủ vô cùng độc đáo và xuất chúng. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu Fantasista là gì? Một vị trí đã gắn liền với tên tuổi của rất nhiều huyền thoại bóng đá thế giới.
Mục Lục Bài Viết
Fantasista là gì?
Nếu bạn tra cứu nghĩa của từ fantasista trong bóng đá trên công cụ dịch Golgul, kết quả sẽ là một cầu thủ – đây là kiểu cầu thủ chiếm ưu thế về không gian, kiểm soát trận đấu và tạo cơ hội cho đồng đội ghi bàn, như Kevin De Bruyne hay Bruno Fernandes.
Nhưng chỉ nói về một fantasista thực thụ thôi thì chưa đủ. Nếu coi tiền vệ kiến thiết là người tổ chức và điều hành trận đấu trên sân, thì fantasista là một nghệ sĩ, một ngôi sao hư cấu, một thiên tài bẩm sinh đóng vai trò chủ đạo trên sân bóng.
Fantasista là một trong những phần khó nhằn. Một Fantasista có thể là người rê bóng và chuyền bóng qua các hậu vệ một cách độc đáo và đẹp mắt. Hoặc là người có thể tạo ra rất nhiều sát thương bằng những đường chuyền trước khung thành đối phương. Hoặc là người chơi ở khu vực tấn công của đối phương. Hoặc là người khiến chúng ta ngạc nhiên và kinh ngạc với khả năng xử lý bóng cực kỳ điêu luyện.
Theo LC88, Fantasista là một từ tiếng Ý, và thường được gọi là trequartista. Trequartista (dịch theo nghĩa đen là 3/4) là một cầu thủ chỉ di chuyển trong phần sân tấn công của đối phương, hoàn toàn không phòng thủ.
Đặc biệt trong bóng đá Serie A, mọi người gọi người đàn ông mặc áo số 10, số áo mà mọi cậu bé Ý đều mặc, là một fantasista, với những huyền thoại như Roberto Baggio, Alessandro Del Piero và Francesco Totti đều gọi anh ấy là một fantasista.
Vì vậy, Fantasista thường là những cầu thủ mặc áo số 10 của đội, nhưng những cầu thủ mặc áo số 10 không nhất thiết là Fantasista.
Nguồn gốc và sự hình thành khái niệm Fantasista
Theo như những người tham gia giới thiệu LC88, trong thập niên 80 và 90 của thế kỷ XX, bóng đá Ý nổi tiếng với lối chơi catenaccio chặt chẽ, thiên về phòng ngự. Thế nhưng, để cân bằng, người Ý cũng sản sinh ra những “nghệ sĩ” có khả năng phá vỡ mọi hàng thủ bằng óc sáng tạo. Từ đó, thuật ngữ Fantasista ra đời.
Ban đầu, Fantasista thường chỉ những trequartista (tiền vệ công đá sau lưng tiền đạo). Họ là cầu nối giữa hàng tiền vệ và tiền đạo, tạo ra sự khác biệt bằng những ý tưởng táo bạo. Các cầu thủ như Roberto Baggio, Alessandro Del Piero, Francesco Totti đã góp phần làm rực rỡ hóa khái niệm này, khiến Fantasista trở thành biểu tượng của bóng đá Ý.
Điều gì tạo nên một Fantasista kinh điển?
Có phải tất cả đều dựa trên số áo họ mặc? Như đã đề cập, 10 là con số ma thuật. Chiếc áo là một biểu tượng. Tuy nhiên, tùy thuộc vào đội bóng hoặc sở thích của cầu thủ, cầu thủ tưởng tượng trong đội có thể mặc một số áo khác nhau.
Hãy lấy tiền vệ tài năng người Pháp Zinedine Zidane làm ví dụ. Anh ấy mặc áo số 21 ở Juventus, và số 5 ở Real Madrid. Tuy nhiên, trên đấu trường quốc tế, Zidane lại mặc áo số 10 cho Les Bleus. Vậy nên, về cơ bản, fantasista kinh điển chính là biểu tượng của chiếc áo số 10.
Còn gì nữa? Fantasista kinh điển thường là một biểu tượng, một nhân vật đẹp, một cầu thủ đặc biệt được người hâm mộ yêu mến và là biểu tượng của đội bóng – một thiên tài sáng tạo bẩm sinh. Những cầu thủ này được coi là kỳ lạ và quý giá, một điều hiếm có trong bóng đá. Nếu họ không có mặt trên sân, đội bóng thường phải chịu những kết quả bất lợi, bởi vì họ là thủ lĩnh, là linh hồn của đội bóng.
Ở đỉnh cao của thể loại giả tưởng kinh điển, không một cầu thủ nào có thể đạt đến trình độ và khả năng thiên bẩm của anh trên sân cỏ. Sẽ không ngoa khi nói rằng họ có thể một mình mang về chiến thắng cho đội mình.
Vị trí và đặc điểm của Fantasista cổ đại
Fantasista thường chơi ở vị trí rộng phía sau tiền đạo, cho phép họ chơi tự do và thực sự được miễn trừ hoàn toàn nhiệm vụ phòng ngự. Vào những năm 1980, fantasista thường được biết đến với hai vai trò và xu hướng khác nhau: một là một fantasista thiên về tiền đạo trung bình và hai là một tiền vệ. Tuy nhiên, điều vẫn luôn giữ nguyên là kỹ năng vượt trội và sự ít tham gia vào phòng ngự của họ.
Những phẩm chất kinh điển của Fantasista là kỹ năng kiểm soát bóng mềm mại và khả năng rê bóng xuất sắc. Họ có tầm nhìn, nhận thức không gian tuyệt vời và trên hết, họ truyền cảm hứng cho các đồng đội xung quanh chơi bóng. Họ chịu trách nhiệm ghi bàn và kiến tạo, thường xuyên thực hiện những đường chuyền chết người, thực hiện những cú đá phạt tuyệt vời và đặc biệt là kỹ năng dứt điểm tốt. Fantasista thường là cầu thủ ghi bàn và kiến tạo tốt nhất của đội.
Ở nhiều quốc gia, Fantasista có thể được gọi bằng nhiều tên khác nhau, chẳng hạn như cầu thủ, trequartista, ponta da lanca inganche hay đơn giản là ‘Số 10’. Có một điều chắc chắn, nếu không có họ, bóng đá sẽ không còn sôi động và giàu cảm xúc như xưa.
Ai là những Fantasista xuất sắc nhất trong lịch sử?
Giống như việc tranh luận xem ai giỏi hơn giữa Maradona và Pele, Cristiano Ronaldo và Messi, mỗi người đều có quan điểm chủ quan riêng về việc ai là người hâm mộ tuyệt vời nhất. Cuộc tranh luận này sẽ luôn không bao giờ kết thúc.
Sau đây là một số cầu thủ có thể được coi là những cầu thủ vĩ đại trong làng bóng đá thế giới: Zico, Socrates, Maradona, Zinedine Zidane, Roberto Baggio, Alessandro Del Piero, Paul Gascoigne, Lionel Messi, Andres Iniesta,…
Argentina, Brazil và Ý đã sản sinh ra một số cầu thủ fantasy xuất sắc nhất. Ngày nay, Tây Ban Nha và Đức đã noi gương và mở đường cho những cầu thủ fantasy trên sân cỏ. Mặt khác, Anh dường như có một nền văn hóa không cho phép sự xuất hiện của những cầu thủ fantasy. Matt Le Tissier, người có thể được coi là một cầu thủ fantasy độc đáo của Anh, đã không được trao cơ hội trong đội tuyển quốc gia Anh.
Những cầu thủ vĩ đại như Zidane, Maradona và Messi lớn lên cùng bóng đá đường phố. Không gian hạn hẹp của bóng đá đường phố đã dạy họ cách chuyền bóng sáng tạo và cách vượt qua đối thủ bằng những pha rê bóng khéo léo.
Sự phát triển và tiến hóa của fantasista
Từ thời Pele đến thời Mesut Ozil, vai trò của siêu sao đã được định nghĩa lại và trải qua nhiều thay đổi trong thực tiễn. Nó đã phát triển cùng với sự tiến hóa của chiến thuật bóng đá tự nhiên.
Vào thời Diego Maradona, áp lực lên các cầu thủ tấn công không lớn như bây giờ. Từ những năm 90, chiến thuật được áp dụng là gây sức ép lên các tiền vệ để tạo ra các bẫy phòng ngự. Kết quả là, khu vực chơi tưởng tượng nhỏ hẹp và chật chội, khiến nhiệm vụ của các cầu thủ tưởng tượng càng trở nên khó khăn hơn.
Chiến thuật mà các cầu thủ fantasy thời đó sử dụng để giảm áp lực lên các hậu vệ và tiền vệ phòng ngự là chạy dọc cánh, cắt vào trong rồi chạy vào trung lộ. Những cầu thủ như Rivaldo và Ronaldinho là những người tiên phong cho lối chơi này. Họ thường xuất phát từ cánh trái và di chuyển vào trung lộ, tìm kiếm khoảng trống để xử lý bóng hoặc tạo cơ hội cho bản thân ghi bàn.
Từ những năm 90, vị trí tưởng tượng bắt đầu di chuyển nhiều hơn từ hai cánh, đôi khi vào giữa sân. Lionel Messi (trước khi trở thành số 9 ảo), Mesut Ozil và Andres Iniesta là một trong những cầu thủ vĩ đại đã làm được điều này trên sân.
Pep Guardiola, trong những năm tháng hình thành nên vị trí huấn luyện viên trưởng của Barca với lối chơi tiki-taka kỳ diệu, đã giới thiệu một vai trò mới cho thế giới bóng đá – vị trí số 9 ảo của Lionel Messi. Đội tuyển Hungary đã phát minh ra vị trí này bằng cách sử dụng Nandor Hidegkuti để chơi ở vị trí này.
Số 9 ảo là gì? Trong chiến thuật bóng đá truyền thống, số 9 có thể được hiểu là một tiền đạo, một sát thủ trước khung thành. Số 9 ảo có thể được hiểu là một fantasista, một sự kết hợp giữa một tiền đạo thực thụ và một cầu thủ. Số 9 ảo trên sân là người dẫn dắt tấn công, là người ở gần khung thành đối phương nhất (khi cố gắng ghi bàn hoặc phòng ngự).
Không giống như một tiền đạo thông thường, số 9 ảo không chạy lên phía trước khi đội có bóng, mà chờ bóng ở khu vực giữa sân, lao xuống, nhận bóng và dẫn dắt tiền đạo. Số 9 ảo rất khó bị kèm vì cầu thủ này thường chạy về phía hàng tiền vệ khi đội có bóng. Trung vệ này luôn để lại khoảng trống phía sau hàng phòng ngự, rất dễ bị khai thác. Hidegkuti, người ban đầu được biết đến với vai trò số 9 ảo, đã dẫn dắt đội tuyển Hungary giành chiến thắng 4-2 trước đội tuyển Brazil hùng mạnh.
Ý nghĩa của Fantasista trong bóng đá
- Biểu tượng nghệ thuật: Nhắc đến Fantasista là nhắc đến cái đẹp trong bóng đá.
- Niềm cảm hứng: Họ truyền cảm hứng cho hàng triệu người yêu bóng đá trên khắp thế giới.
- Di sản văn hóa bóng đá Ý: Fantasista là dấu ấn riêng, khác biệt với phong cách bóng đá của các quốc gia khác.
Liệu Fantasista có còn tồn tại?
Dù bóng đá hiện đại ít cho phép cầu thủ “tự do bay bổng” như trước, nhưng tinh thần Fantasista vẫn sống mãi. Mỗi khi một cầu thủ tạo ra khoảnh khắc ngẫu hứng – cú sút xa không tưởng, đường chuyền xé toang hàng thủ – người hâm mộ lại nhớ đến hình bóng của Fantasista.
Có thể số 10 cổ điển đã dần mai một, nhưng nghệ sĩ sân cỏ vẫn luôn là thứ bóng đá không thể thiếu, bởi nó giữ lại vẻ đẹp nguyên bản: bóng đá không chỉ để thắng, mà còn để thưởng thức.
Vậy, sau Lionel Messi, ai sẽ là cầu thủ vĩ đại tiếp theo khiến khán giả nín thở và thưởng thức trận đấu? Hôm nay, tất cả chúng ta đang chờ đợi một cầu thủ sẽ phổ biến khái niệm Fantasia là gì để tất cả người hâm mộ biết rằng họ đã nhớ nhung đến nhường nào khi được chứng kiến một điệu nhảy Fantasia thực sự trên sân cỏ.
